Top­lam 1.5 mil­yon­luk is­tih­dam ile Tür­ki­ye­’nin mil­li ge­li­ri­nin yüz­de 6’sı­nı ka­zan­dı­ran in­şa­at ve gay­ri­men­kul sek­tö­rü, ma­yıs ayın­da ye­ni bir dö­nüm nok­ta­sı­na gi­ri­yor.

Yüz­de 10’la­ra yak­la­şan bü­yü­me oran­la­rıy­la Türk eko­no­mi­si­nin de lo­ko­mo­ti­fi olan sek­tör, dev­re­ye gi­ren KDV ve ye­ni tü­ke­ti­ci ka­nu­nu dü­zen­le­me­le­ri­nin ar­dın­dan fre­ne bas­ma­ya ha­zır­la­nı­yor.

Ko­nut fi­yat­la­rın­da yüz­de 1 olan KDV’­nin yüz­de 18’e çı­ka­rıl­ma­sı ile 2015’ten iti­ba­ren ev fi­yat­la­rı yüz­de 20 zam bek­le­ni­yor. Ma­yıs­ta tü­ke­ti­ci ka­nu­nun dev­re­ye gir­me­si­nin ar­dın­dan ise fir­ma­la­ra pro­je büt­çe­si ka­dar bir si­gor­ta yap­tır­ma zo­run­lu­lu­ğu ge­li­yor. Bu­nun­la bir­lik­te ma­li­yet­le­ri yüz­de 3 ile 5 art­ma­sı bek­le­nen fir­ma­lar için ar­tık sat-yap dev­ri ye­ri­ne yap-sat dö­ne­mi baş­la­ya­cak.

KDV ora­nı art­tı
Sek­tör, as­lın­da ge­çen yıl­dan bu ya­na san­cı­lı bir sü­reç ge­çi­ri­yor. Bü­yük­şe­hir­ler­de da­ha ön­ce 150 met­re­ka­re­nin al­tın­da­ki ko­nu­ta uy­gu­la­nan yüz­de 1’lik KDV, yıl­ba­şın­dan bu ya­na yüz­de 18 ola­rak uy­gu­la­nı­yor. An­cak ha­len stok­ta­ki bit­miş ev­le­rin sa­tış­ta ol­ma­sı ne­de­ni ile sek­tör he­nüz dü­zen­le­me­nin ne­ga­tif et­ki­si­ni his­se­de­me­di.

Ege Ya­pı Yö­ne­tim Ku­ru­lu Baş­ka­nı İnanç Ka­ba­da­yı, dü­zen­le­me­nin ar­dın­dan stok­ta­ki yüz­de 1 ver­gi­li ko­nut sa­tış­la­rın­da pat­la­ma yap­tı­ğı­na işa­ret eder­ken, 2015 iti­ba­ri ile yüz­de 18’lik ver­gi­nin sa­tış­la­ra cid­di bir et­ki ya­ra­ta­ca­ğı­nı be­lirt­ti.
Gay­ri­men­kul ve Gay­ri­men­kul Ya­tı­rım Or­tak­lı­ğı Der­ne­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu Üye­si Işık Gök­ka­ya ise 2015 iti­ba­ri ile ver­gi oran­la­rı de­ğiş­me­di­ği tak­dir­de ev fi­yat­la­rı­nın yüz­de 20 ar­ta­ca­ğı­na vur­gu yap­tı. Bu du­rum­da sek­tör­de 1 mil­yon ade­din üze­ri­ne çı­kan sa­tış­lar­da da ilk etap­ta cid­di bir da­ral­ma ya­şan­ma­sı bek­le­ni­yor.
Sek­tö­rün di­ğer san­cı­lı dü­zen­le­me­si ise ye­ni tü­ke­ti­ci ka­nu­nu. Bu kap­sam­da 28 Ma­yı­s’­tan iti­ba­ren, in­şa­at­tan ko­nut sa­tı­şı­na dü­zen­le­me ge­li­yor. Özel­lik­le yük­se­len fa­iz oran­la­rı son­ra­sı tü­ke­ti­ci­nin sık­ça baş­vur­du­ğu se­net­li ev sa­tı­şı bi­ti­yor.
Gay­ri­men­kul Hu­ku­ku Der­ne­ği Baş­ka­nı Ali Gü­venç Ki­ra­z’­a gö­re ar­tık tüm fir­ma­lar ma­yıs son­ra­sı tüm pro­je­ler ile il­gi­li su­num yap­mak zo­run­da. Ay­rı­ca pro­je kap­sa­mın­da­ki her ev için tüm tü­ke­ti­ci­ler ile tek tek no­ter hu­zu­run­da sa­tış vaa­di söz­leş­me­si ya­pı­la­cak. Bu uy­gu­la­ma ile bir­lik­te ar­tık ev­le­rin bir­den faz­la ki­şi­ye sa­tı­şı­nın da önü­ne ge­çil­miş ola­cak.
Zo­run­lu te­mi­nat

Bir di­ğer dü­zen­le­me ise si­gor­ta. 100 mil­yon do­lar­lık bir ko­nut pro­je­si ya­pan fir­ma ay­nı pro­je için 100 mil­yon do­lar­lık te­mi­nat or­ta­ya koy­mak zo­run­da. Bu te­mi­nat için si­gor­ta kap­sa­mın­da ban­ka­lar dev­re­ye gi­re­cek. Böy­le­ce fir­ma­nın if­la­sı ha­lin­de si­gor­ta dev­re­ye gi­re­rek, ya­rım ka­lan pro­je­le­ri bi­ti­ri­le­cek.

GYO­DER Yö­ne­tim Ku­ru­lu Üye­si Işık Gök­ka­ya tü­ke­ti­ci le­hi­ne olan bu uy­gu­la­ma­nın ma­li­yet­le­ri­ni yüz­de 3-5 ara­sın­da ar­tı­ra­ca­ğı­nı sa­vun­du. Gök­ka­ya, şöy­le de­di:
“Mar­ka­lı ko­nut sa­tış­la­rın­da bir sı­kın­tı ol­maz. An­cak ma­ket­ten sa­tış dö­ne­mi bi­ti­yor. Pi­ya­sa­da ço­ğun­luk­la ön sa­tış ile pro­je fi­nans­ma­nı sağ­la­nı­yor­du. Bu dö­nem ka­pan­mış ol­du. Sek­tör­de cid­di bir öz­kay­nak prob­le­mi var. Bu yıl pi­ya­sa­da önem­li bir bü­yü­me bek­le­mi­yo­ruz. 2013’te­ki­ne ben­zer bir sa­tış ra­ka­mı­na ula­şa­bi­li­riz. Sek­tör­de asıl sı­kın­tı­yı 2015 yı­lın­da gör­me­ye baş­la­ya­ca­ğız.”

3 trilyon dolar beklentisi
Sek­tör­de, nü­fus ar­tı­şı, iç göç ve kent­sel dö­nü­şüm gi­bi un­sur­la­rın et­ki­siy­le önü­müz­de­ki 15 yıl­da 15 mil­yon ade­din üze­rin­de ye­ni ko­nut ih­ti­ya­cı­nın doğ­ma­sı bek­le­ni­yor. Ye­ni in­şa­at alan­la­rı ile bir­lik­te bek­len­ti eko­no­mi­de 3 tril­yon do­la­ra ya­kın ek ha­ci­me ka­dar çı­kı­yor. Tür­ki­ye GSYH’­sı­nın yak­la­şık yüz­de 6’sı­nı oluş­tu­ran in­şa­at ve gay­ri­men­kul sek­tö­rü­nün, Tür­ki­ye­’nin bü­yü­me­sin­de iti­ci güç ola­ca­ğı­nı be­lir­ten sek­tör tem­sil­ci­le­ri, önü­müz­de­ki 15 yıl için­de ya­pı­la­cak ya­tı­rım­la­rın GSYH’­nın iki ka­tı­na ulaş­ma­sı­nın ya­nı sı­ra, Tür­ki­ye­’nin or­ta ge­lir tu­za­ğın­dan çık­ma­sın­da da be­lir­le­yi­ci ola­ca­ğı­na işa­ret edi­yor.

Senetli satışlara dikkat edin
Konut sektöründe yaygınlaşan senetli satış geçtiğimiz günlerde düzenlenen Gayrimenkul zirvesinde de gündeme geldi. Yükselen faiz oranları ile birlikte tüketici banka kredisi yerine sıfır faizle konut firmasından senetli alımlar yapmaya başladı. Ancak bu noktada bitmeyen projeler, iflas eden şirketler sektörde büyük bir tehlike olarak ortaya çıktı. Artaş İnşaat Satış ve Pazarlama Koordinatörü Varol Tezmen tüketicileri senete karşı uyararak, “İnşaat bitse de bitmese de vatandaş attığı imza nedeniyle o senetleri ödemek zorunda. Senetli satış bu hızla artamaya devam ederse ilerleyen günlerde büyük mağduriyetler ortaya çıkabilir” diye konuştu.